Vorige maand mocht Raymond de opening keynote verzorgen bij de landelijke LVSA conferentie, georganiseerd door de TU Delft. Het onderwerp: Floreren in plaats van Excelleren! Een belangrijk onderwerp dat steeds meer verdiende aandacht krijgt.
Maar nog niet genoeg, gezien de huidige stijging van burnout verschijnselen bij onder meer professionals en studenten. Raymond schreef er onderstaand artikel over. We horen graag wat je ervan vindt !
"The goal of life is not to excel at everything, but to flourish in what you love." - Toni Sorenson
Begin dit jaar werden we verrast: de Nieuw Zeelandse premier Jacinda Ardern gooide onverwachts de handdoek in de ring. Hiermee kwam een einde aan het politiek leiderschap van een populair wereldleider die in één adem genoemd met politieke kometen Obama, Trudeau en Macron. Iedereen reageerde verbluft. Waarom stoppen als je net de top hebt bereikt? Voor Ardern was het echter een menselijk besluit om meer tijd te willen besteden aan haar gezin: ”Ik ben een mens, politici zijn mensen. We geven alles wat we kunnen, zolang we dat kunnen. En dan is het tijd.”
Wanneer we denken aan persoonlijke groei en prestaties, zijn motivational one-liners zoals "the sky is the limit" of "go big or go home" vaak de eerste gedachten die bij ons opkomen. Maar wat als het nastreven van perfectie en prestaties niet de sleutel is tot succes en geluk? Wat als we ons in plaats daarvan richten op het zogenaamde floreren in plaats van excelleren?
Excelleren en Floreren verwijzen beide naar het bereiken van succes of uitmuntendheid op een bepaald gebied, maar er zit een belangrijk verschil in. Excelleren gaat namelijk over het overtreffen van anderen in een specifiek gebied of discipline. Het draait om het leveren van buitengewone prestaties, het behalen van uitzonderlijke resultaten en het opvallen in vergelijking met anderen binnen een bepaald domein. Excelleren wordt vaak geassocieerd met het hebben van uitzonderlijke vaardigheden, expertise en prestaties op een specifiek terrein, zoals sport, wetenschap, kunst of zakelijk succes.
Aan de andere kant verwijst floreren naar het gedijen, groeien en bloeien in diverse aspecten van het leven. Het houdt in dat iemand een algemeen gevoel van welzijn, tevredenheid en vervulling ervaart in zowel persoonlijke als professionele aspecten van het leven. Wanneer iemand floreert, voelt die persoon zich in balans, gelukkig en succesvol op meerdere terreinen, zoals werk, relaties, gezondheid en persoonlijke ontwikkeling.
Kort samengevat: excelleren is gericht op het uitblinken en overtreffen van anderen in een specifiek vakgebied, terwijl floreren betrekking heeft op het algemene welzijn en succes in verschillende aspecten van het leven. Het is dan ook mogelijk om zowel te floreren als te excelleren.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die zich richten op persoonlijke groei en ontwikkeling, meer voldoening en geluk ervaren dan mensen die zich richten op het nastreven van perfectie en prestaties (Ryan & Deci, 2001). Fixatie op prestaties en het nastreven van perfectie kan juist leiden tot burn-out, angst en depressie (Stoeber & Otto, 2006).
Dit geldt ook voor onze studenten in Nederland. Een onderzoek onder bijvoorbeeld 500 Amerikaanse studenten toonde aan dat studenten die zich richtten op floreren (zichzelf verbeteren, persoonlijke groei, leren) in plaats van excelleren (beter zijn dan anderen, perfectie) minder gestrest waren en een hoger zelfbeeld hadden (Diener et al., 2010). Uit een ander onderzoek blijkt dat studenten die zich richtten op floreren in plaats van excelleren, hogere cijfers haalden en minder uitstelgedrag vertoonden (Ng et al., 2016).
Het nastreven van floreren is bovendien niet alleen relevant voor individuen, maar ook voor organisaties. Bedrijven die zich richten op het bevorderen van het welzijn en de persoonlijke groei van hun medewerkers, in plaats van alleen op prestaties en winst, hebben vaak een hogere werknemersbetrokkenheid en betere bedrijfsresultaten (Kahn, 2010).
Floreren houdt in dat we ons richten op onze eigen groei en ontwikkeling, in plaats van ons te laten leiden door de verwachtingen van anderen of de druk om te presteren. Het gaat erom dat we ons bewust zijn van onze eigen sterke punten, waarden en interesses, en ons leven vormgeven op een manier die daarbij past. Hierbij is het belangrijk om onze eigen prestaties te evalueren in termen van persoonlijke vooruitgang, in plaats van in vergelijking met anderen. Dit vereist zelfreflectie, het stellen van persoonlijke doelen en het nemen van actie om die doelen te bereiken. Daarmee is het nastreven van floreren een persoonlijke reis die voor iedereen anders is.
Het begeleiden van excelleren naar floreren
Het onderwijssysteem voelt gelukkig steeds meer de verantwoordelijkheid studenten in deze reis te begeleiden. Maar hoe doen we dat?
Allereerst moeten we ons bewust worden van de schadelijke gevolgen van een fixatie op excelleren, zoals stress, burn-out en een laag zelfbeeld. Naast de onderzoeken die ik hierboven noemde, ga ik er van uit dat je in jouw omgeving ook voldoende voorbeelden van de effecten van prestatiedruk zult herkennen. Herinner je je nog de ‘zesjes-cultuur’? Was dit niet een mentaliteit die we wellicht juist hadden moeten koesteren in plaats van erop af te geven? Niet voor 200% voor prestaties gaan geeft ruimte voor andere bezigheden. Da Vinci staat erom bekend dat hij vaak zijn projecten niet af maakte.
Ten tweede is het belangrijk om het belang te benadrukken van zelfcompassie en het omarmen van falen als onderdeel van het leerproces. Mensen moeten leren dat falen niet betekent dat ze waardeloos zijn, maar dat het een kans biedt om te leren en te groeien. Door het versterken van veerkracht en het vermogen om te herstellen van tegenslagen, kunnen mensen zichzelf op een gezonde manier uitdagen en zich ontwikkelen. Goed zijn in fouten oplossen in plaats van een focus op fouten ontwijken geeft vrijheid, flexibiliteit en snellere groei.
Tot slot moeten we het belang van persoonlijke groei en welzijn benadrukken. We moeten studenten aanmoedigen om hun eigen doelen en interesses te verkennen en zich daarop te richten, in plaats van zich te laten leiden door de verwachtingen van anderen.
Zelf heb ik 9 jaar lang gestudeerd. In die tijd heb ik de studies Psychologie en Informatica gedaan, in diverse besturen en commissies gezeten en daarnaast een jaar lang onder andere als barman, bloemenplukker, schapenscheerder en pianist in Australie en Nieuw Zeeland gewerkt. Allemaal ervaringen waarmee ik me nu ‘completer’ voel en waarvan ik nog steeds profiteer.
Laten we de studenten daarom vragen waar ze blij van worden en wie ze inspirerend vinden in plaats van wat hun sterke punten en doelen zijn.
Dat deze stappen een mentale omslag vergen van onderwijsinstellingen, begeleiders en docenten is begrijpelijk. Als ouder weet ik maar al te goed, hoe sterk de verleiding is om mijn kinderen aan te spreken op hun cijfers. En dit, terwijl ik me terdege bewust ben dat hun welzijn van veel meer factoren afhankelijk is: hun sociale leven, activiteiten buiten school, creativiteit en gezondheid. Ik ben dan ook blij te zien dat dit steeds meer aandacht krijgt, zowel in de wetenschap als de toepassing in de maatschappij.
In de wetenschap zien we bijvoorbeeld Positive Psychology: de wetenschappelijke studie van wat het leven de moeite waard maakt. Zo schreef de sociaal wetenschapper Martin Seligman over het PERMA model (2011): Positive Emotion, Engagement, positive Relationships, Meaning en Achievement. Daarnaast is het Japanse Ikigai model (zie afbeelding) steeds meer een leidraad in privé zowel als aandachtspunt bij HR afdelingen.
Ook werd door de TU Delft deze maand de LVSA conferentie georganiseerd, waar studieadviseurs uit het hele land werden uitgedaagd om Floreren te bespreken, uitproberen en toe te passen in hun werkpraktijk. Het is een mooie en gewaardeerde sessie geworden.
En nog even terug naar Ardern - een opvallende nalatenschap van haar progressieve premierschap was haar ‘Wellbeing budget’, Zij richtte haar staatsbudget niet in op slechts ecomische groei, maar zette juist budget ook direct in voor initiatieven om het welzijn te vergroten (armoedeverlichting, duurzaamheid, geestelijke gezondheidszorg). Het initiatief werd geboren uit de overtuiging dat het succes van een land niet enkel gemeten zou moeten worden aan de hand van geld, maar vooral aan de hand van het welbevinden van de inwoners.
Laten we hieraan een voorbeeld nemen, en eenzelfde vergelijk maken naar het onderwijs. Ook daar is succes niet alleen af te meten aan de hoge cijfers of financieel gewin. Gelet de schadelijke gevolgen van prestatiedruk en de huidige toename van burnout verschijnselen moeten we studenten juist aanmoedigen om zich te richten op hun eigen groei en ontwikkeling. Alleen door ruimte te bieden voor het ontwikkelen van veerkracht, zelfcompassie en het prioriteren van hun welzijn, kunnen we hen uitdagen om op een gezonde manier hun potentieel volledig te benutten.
Referenties
Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2010). Subjective well-being: The science of happiness and life satisfaction. In Handbook of positive psychology (pp. 187-194). Oxford University Press.
Kahn, W. A. (2010). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of occupational and organizational psychology, 83(2), 247-268.
Ng, S. M., & Lyubomirsky, S. (2016). The science of flourishing: Applications to assessing college student wellness. New Directions for Student Services, 2016(156), 21-32.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual review of psychology, 52(1), 141-166.
Stoeber, J., & Otto, K. (2006). Positive conceptions of perfectionism: Approaches, evidence, challenges. Personality and Social Psychology Review, 10(4), 295-319.
